11 sept 2013

A gran fantasía da comida "orgánica" (o mellor negocio das mega-corporacións)

Colamos (despois de traducido) este texto da autoría de Alejandro de Pourtales recollido do blogue PijamaSurf (que, ainda que foi publicado en xullo de 2012, segue de rabiosa actualidade):

E agora son as mesmas compañías, que producen ou producían alimentos case velenosos, as que promoven os alimentos orgánicos

A etiqueta de "Orgánico" nun produto, especialmente un alimento, converteuse nunha fórmula máxica que nos fai sentirnos ben ao tempo que gastamos diñeiro extra para obter un benestar prometido. Non obstante esta industria, a da comida orgánica, polo menos na súa versión de supermercado, converteuse nunha enorme fantasía cooptada polas grandes corporacións das cales supostamente foxen as persoas que compran produtos orgánicos.

Nunha lóxica perversa o negocio parece ser redondo. Primeiro grandes corporacións, do chamado Big Food, enchen os alimentos de aditivos, conservadores e demais "químicos" que contaminan a saúde dos consumidores; créase un movemento de conciencia en torno a estes alimentos e xérase unha industria que busca salvagardar o benestar do consumidor producindo alimentos á vella usanza, mantendo un estándar de calidade. Popularízase o termo orgánico, un tanto difuso, para significar aqueles produtos que non involucran métodos de produción moderna tipificados no uso de pesticidas, fertilizantes químicos e modificación xenética-en xeral que non danan aos animais e ao ámbito no que o producen. Unha especie de purismo ideolóxico que alimenta. Os químicos son os inimigos -aínda que por suposto todo organismo é químico naturalmente.

Buscar alimentarse de xeito san e romper coa cadea alimenticia que controlan as grandes corporacións, regresar aos pequenos produtores e outorgarlle ese valioso coeficiente, perdido no proceso industrial, de facer os alimentos cunha intención de nutrir ("feito con amor" é o slogán favorito), parece algo non soamente positivo senón mesmo parte da evolución humana. Non obstante, xa sexa polos invasores e malignos tentáculos das grandes corporacións ou pola inxenuidade do consumidor que o que compra xeralmente son ilusións que satisfán a súa produción de dopamina e reafirman comodamente o que quere que sexa a realidade, en moitos casos esta moda de alimentarnos de produtos orgánicos non é máis que un prácido e frívolo (aínda que sexa benintencionado) autoengano. E agora son as mesmas compañías, que producen ou producían alimentos case velenosos, as que promoven os alimentos orgánicos, enarborando un novo mito de comuñón edénica a partir do poder inmaculado da comida non alterada polos procesos industriais da modernidade: un regreso a natura.

O New York Times publica un interesante artigo sobre a realidade detrás da grande industria dos alimentos orgánicos, cun valor anual de ata 30 mil millóns de dólares nos EEUU. O feito de que os consumidores estean dispostos a pagar máis diñeiro por un produto orgánico non pasou desapercibido para as grandes corporacións de alimentos que, recorrendo á súa vara máxica, a mercadotecnia, lograron -sen que o consumidor o perciba- tomar control do mercado e influír en como e en que se etiqueta "orgánico".

Moitos dos grandes nomes dos alimentos orgánicos foron adquiridos polas grandes corporacións de alimentos sen que isto chegue ao coñecemento do consumidor. Bear Naked, Wholesome & Hearty e Kashi, pertenencen ao xigante dos cereais Kellog; Naked Juice é parte de PepsiCo; e detrás de Walnut Acres, Healthy Valley e Spectrum Organics está Heinz, a marca de kétchup cuxo CEO participa na reunións Bilderberg. Isto non é todo, Coca-Cola, Xeneral Mills, Nestle, Kraft e outras megacorporacións "devoraron a maioría da industria da comida orgánica en Estados Unidos. Ingredientes puros, producidos localmente en pequenas granxas familiares, non moito, que digamos", escribe Stephanie Storm no New York Times. Comprarías ese xugo de arando orgánico se soubeses que é producido a fin de contas por Coca-Cola? Saberíate igual?

A xunta directiva do National Organic Standards Board permitiu o uso de ingredientes como a carraxenina, un polisacárido derivado das algas que mesmo foi vinculado ao cancro, ou do inositol sintético, que, como o seu nome o indica, se manufactura usando procesos químicos.

Michael J. Potter, fundador da compañía pioneira de alimentos orgánicos Eden Foods, négase a poñer a etiqueta de orgánico nos seus produtos, xa que a considera unha "fraude".

Na medida na que as grandes corporacións empezaron a dominar a xunta directiva, que decide os estándares dos alimentos orgánicos, creceron os ingredientes aprobados pola devandita industria. Actualmente existen 250 substancias "non-orgánica" na lista; no 2002 tiñan só 77.



En decembro de 2011 estívose apunto de aprobar a utilización de amonio nonanoate, un herbicida -votaron a favor General Mills, Campvell's Soup, Organic Valley, Whole Foods Market e Earthbound Farms (só falta que Monsanto coloque algúns dos seus pesticidas na lista ou que sexa admitido á xunta directiva e non sería de todo raro que teña presenza no mercado baixo unha empresa fantasma).

Alexis Baden Mayer, director da Asociación de Consumidores Orgánicos, advirte: "Entendo que quedan moi poucas compañías 100% orgánicas. Pero en realidade é necesario engadir a unha compañía como Xeneral Mills que ten tanto interese en promover a enxeñaría xenética, promover a nanotecnoloxía e varias outras cousas que son a antítese dos principios orgánicos para supostamente garantir a diversidade?".

Así as cousas en Estados Unidos, pero seguramente tamén en moitas partes do mundo nas que se adopta o modelo comercial deste país. Especialmente nos grandes supermercados, onde ás veces o mesmo produto, só coa etiqueta máxica de "orgánico", custa case o dobre. Se queres comer "orgánico" o mellor que podes facer é cultivar o teu propio alimento ou compralo a persoas coñecidas que teñan hortos preto de onde vives. Aínda que claro que podes seguir comprando comida orgánica no supermercado e seguramente che saberá mellor e fará mellor a saúde, baixo o efecto placebo -sempre e cando isto lle gañe a parte do teu cerebro que che di que estás a caer nun truco de mercadotecnia e acabas de desperdiciar o teu diñeiro. Que elixes? y en realidade importa?

No hay comentarios:

Publicar un comentario